کد مطلب:8736 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » احكام

با اين كه ثعلبه پشيمان شده بود، چرا پيامبرص زكات وي را نپذيرفت، مگر خداوند توبه را نميپذيرد؟

خداوند توبه را ميپذيرد و درِ توبه را به روي بندگانش باز نموده، و پيامبر خدا(ص) فرموده است كه در توبه باز است، چنان كه در ماجرا ابولبابه توبه او پذيرفته شد و رسول خدا(ص) با دستهاي خودش طناب هايي را كه ابولبابه خود را با آنها به ستوني در مسجد بسته بود و اكنون در مسجد النّبي(ص) در مدينه به استوانة التوبه (ستون توبه) معروف است، باز كرد و قبولي توبه وي را اعلام نمود.

ثعلبة بن حاطب توبه حقيقي نكرده بود و فقط براي رفع اتهام و ترس از پي آمدهاي اجتماعي عدم پرداخت زكات حاضر به پرداخت آن شد.

خداوند در قرآن فرمود كه نفاق تا قيامت در قلب او باقي خواهد ماند.(1)

ثعلبه كه از انصار بود و در جنگ بدر شركت كرده و جزء اصحاب رسول خدا(ص) بود، مرد فقيري بود و مرتب به مسجد پيامبر(ص) ميآمد. او اصرار داشت كه حضرت دعا كند خداوند مال فراواني به او بدهد. پيامبر(ص) به او فرمود: مقدار كمي كه حقش را بتواني ادا كني، بهتر از مقدار زيادي است كه توانايي اداي حقش را نداشته باشي. آيا بهتر نيست كه تو به پيامبر خدا تأسّي كني و به زندگي سادهاي بسازي؟ ثعلبه دست بردار نبود و سرانجام به پيامبر(ص) عرض كرد: به خدايي كه تو را به حق فرستاد،! سوگند ياد ميكنم اگر خداوند ثروتي به من عنايت كند، تمام حقوق آن را ميپردازم. پيامبر(ص) براي او دعا كرد، چيزي نگذشت پسر عمومي ثروتمندي كه داشت، از دنيا رفت و ثروت سرشاري به او رسيد. طبق روايت گوسفندي خريد و به زودي زاد و ولد كرد، آن چنان كه نگاهداري آنها در مدينه ممكن نبود. ناچار به آباديهاي اطراف مدينه روي آورد و آن چنان مشغول و سرگرم زندگي مادي شد كه در نماز جماعت و حتي نماز جمعه (كه با وجود پيامبر و امام معصوم واجب است) شركت نميكرد.

پس از مدّتي پيامبر(ص) مأمور جمع آوري زكات را نزد او فرستاد تا زكات اموال او را بگيرد، ولي اين مرد كم ظرفيت و تازه به نوا رسيده و بخيل، از پرداخت حق الهي خودداري كرد. نه تنها خودداري كرد، بلكه به اصل تشريع اين حكم اعتراض نمود و گفت: اين حكم براي جزيه است، يعني ما مسلمان شده و از پرداخت جزيه معاف ميباشيم، حال با پرداخت زكات چه فرقي ميان ما و غير مسلمانان باقي ميماند؟ هنگامي كه پيامبر(ص) سخن او را شنيد فرمود: واي بر ثعلبه، واي بر ثعلبه!(2) در اين هنگام آيات 75 تا 78 سوره توبه نازل شد و پيوستن ثعلبه به منافقان را اعلام كرد.

پي نوشتها:

1. توبه (9) آيه 77.

2. تفسير نمونه، ج 8، ص 48.